Waar zijn de studenten gebleven?

Maak kennis met Esmée Groen, één van onze maatwerkonderzoekers. Esmée richt zich voornamelijk op onderzoeken binnen het onderwijsveld, met een specialisatie in macrodoelmatigheid. Met haar analytische blik en haar enthousiasme voor onderwijsontwikkeling duikt ze in complexe vraagstukken rondom opleidingsaanbod, arbeidsmarktbehoefte en instroomontwikkelingen. In dit blog deelt Esmée haar kijk op de laatste trends binnen het onderwijs. Ze vertelt wat haar opvalt, welke bewegingen ze ziet onder studenten in het hbo en waarom gedegen onderzoek juist nu van grote waarde is voor instellingen, beleidsmakers en regio’s die toekomstgericht willen blijven denken.

Van volle zalen naar lege stoelen

Jaren geleden was het bijna vanzelfsprekend dat het aantal studenten in het hoger beroepsonderwijs elk jaar weer bleef groeien. Nieuw schooljaar, nieuwe gezichten, volle collegezalen, drukte op de campus. Maar inmiddels zijn we aanbeland in een andere realiteit. De afgelopen jaren zien we iets opmerkelijks gebeuren: het aantal studenten in hbo-opleidingen daalt flink.

Waar eerder de instroom ruim boven de 450 duizend studenten lag, zitten we nu rond de 420 duizend. Een trendbreuk. En het lijkt erop dat deze daling zich de komende jaren zal voortzetten. Opvallend is dat deze afname vooral geldt voor voltijdopleidingen. Tegelijkertijd stijgt het aantal studenten in duale en deeltijdopleidingen. Wat is hier aan de hand?

Een kwestie van cijfers, maar ook van mensen

Het is verleidelijk om deze ontwikkeling puur te verklaren met demografische cijfers. Minder geboortes in Nederland, minder leerlingen die van het vmbo doorstromen naar de havo (en dus ook naar het hbo). Het klinkt logisch dat het hbo dit dan merkt. Dit is deels het geval, maar dat is lang niet het hele verhaal. 

Bij Lexnova kijken we graag verder dan alleen de cijfers. Wat gebeurt er écht? Welke beleving, welke overwegingen zitten er achter de keuzes van studenten? Waarom kiezen ze vaker voor deeltijd of duaal? En wat betekent dit voor de manier waarop opleidingen zijn ingericht?

De studenten van nu

De student van nu lijkt een andere route te bewandelen dan die van tien jaar geleden. Praktischer misschien, of bewuster. Soms is studeren lastig te combineren met werk, zorg of andere verantwoordelijkheden. En misschien speelt de maatschappelijke druk, het leenstelsel of zelfs de coronaperiode ook een rol in deze verschuiving. Maar welke precies? Daar willen we graag achter komen.

Want hoewel deze ontwikkeling op het eerste gezicht een kwestie van statistiek lijkt, weten we inmiddels: achter elk datapunt zit een mens, een keuze, een verhaal.

Samen onderzoeken, samen begrijpen

Als deze trend u bekend voorkomt, of misschien zelfs raakt, bijvoorbeeld als beleidsmaker, bestuurder of opleidingscoördinator, dan helpen we u graag verder. Niet met kant-en-klare antwoorden, maar met maatwerkonderzoek dat de vraag achter de vraag achterhaald.

We duiken graag samen met u in deze ontwikkeling. Want pas als we écht begrijpen wat er speelt, kunnen we er goed op inspelen. En dat is precies waar wij energie van krijgen: onderzoek doen dat niet alleen inzicht geeft, maar ook perspectief biedt.

Op naar de studenten van de toekomst

De daling in studentenaantallen is misschien even slikken voor het onderwijsveld. Maar het is ook een kans. Een uitnodiging om opnieuw te kijken naar de manier waarop we onderwijs vormgeven. Voor wie doen we het eigenlijk? Wat hebben studenten nodig om te kunnen groeien? En hoe kunnen we dit zo goed mogelijk laten aansluiten op de behoefte in het werkveld?

Wij geloven dat goed onderwijs begint bij goed luisteren. En bij goed onderzoek. Want pas als we de juiste vragen stellen, komen de waardevolle antwoorden vanzelf.

Benieuwd hoe wij uw organisatie kunnen helpen bij het in kaart brengen van deze ontwikkelingen? We denken graag met u mee. Neem gerust contact met ons op, dan gaan we samen op zoek naar de rode draad achter de cijfers.