Het doel van macrodoelmatigheidsonderzoek is inzicht verschaffen in de arbeidsmarktbehoefte aan en de ruimte in het bestaande opleidingsaanbod voor de beoogde opleiding. Deze inzichten dienen ter onderbouwing van de gelijknamige criteria a en b van de macrodoelmatigheidstoets, zoals beschreven in de Regeling macrodoelmatigheid opleidingsaanbod hoger onderwijs 2023.
Methodes voor macrodoelmatigheid
Ons onderzoek naar macrodoelmatigheid kent onderstaande mogelijke methodes. We behandelen deze achtereenvolgens, zodat een volledig beeld ontstaat en zodat naar wens gekozen kan worden uit een van onze diensten. Al onze methodieken houden rekening met de CDHO-richtlijn en haar eisen van validiteit, navolgbaarheid en relevantie. De methodieken zijn beproefd en hebben hun waarde bewezen.
- Vooronderzoek en deskresearch
- Werkgeversinterviews
- Werkgeversenquête
- Instroomenquête
- Vacatureanalyse
Vooronderzoek en deskresearch
Bij het vooronderzoek en de deskresearch analyseren we de arbeidsmarktbehoefte (criterium a) en de ruimte in het bestaande opleidingsaanbod (criterium b). Het deskresearch bestaat uit de volgende onderdelen.
Arbeidsmarktbehoefte: kwantitatief
We verzamelen relevante kwantitatieve informatie over de arbeidsmarkt op nationaal en regionaal niveau. Hierbij raadplegen we gerenommeerde bronnen. We brengen zo de kansen van afgestudeerden op de arbeidsmarkt in kaart binnen sectoren, branches en specifieke beroepen. We analyseren de vervangingsvraag en de uitbreidingsvraag en vooral de arbeidsmarktperspectieven. De informatie bij dit onderdeel dient ter onderbouwing van criterium a.
Arbeidsmarktbehoefte: kwalitatief
De arbeidsmarktbehoefte wordt primair kwantitatief, maar indien nodig ook kwalitatief onderzocht. Het betreft onderzoek naar maatschappelijke en/of wetenschappelijke ontwikkelingen die (op termijn) tot een arbeidsmarktbehoefte aan afgestudeerden van de opleiding kunnen leiden. We raadplegen relevante strategische agenda’s, meerjarenplannen en initiatieven, die aansluiten op de beoogde opleiding. De bij dit onderdeel verzamelde informatie dient eveneens ter onderbouwing van criterium a.
Verwant aanbod
Naast de arbeidsmarktbehoefte brengen we het verwante opleidingsaanbod in kaart, met het oog op de ruimte in het opleidingsaanbod. We inventariseren verwante opleidingen in het landelijke en regionale aanbod, volgens de CDHO-criteria van verwantschap. De bij dit onderdeel verzamelde informatie dient ter onderbouwing van criterium b.
Instroomverwachting
Op basis van bovengenoemde instroomcijfers van verwante opleidingen streven we naar een instroomschatting voor de nieuwe opleiding. Deze instroomschatting zal de vorm aannemen van een bandbreedte van (op termijn) te verwachten studentenaantallen. De bij dit onderdeel verzamelde informatie dient ter onderbouwing van criterium b.
Werkgeversinterviews
Bij de werkgeversinterviews gaan we in gesprek met het werkveld over hun mening over en behoefte aan de opleiding. Deze methodiek levert met name inzicht op in de arbeidsmarktbehoefte (criterium a), maar kan ook inzichten opleveren in de ruimte in het opleidingsaanbod (criterium b) en over aanscherpingen in het opleidingsprofiel.
Werkgeversenquête
Een andere bekende methode binnen de macrodoelmatigheid is de werkgeversenquête. Dit levert, net als de werkgeversinterviews, met name inzichten op in de arbeidsmarktbehoefte (criterium a), maar kan ook inzichten opleveren in de ruimte in het opleidingsaanbod (criterium b) en over aanscherpingen in het opleidingsprofiel. Voor de CDHO is het belangrijk om goed te onderbouwen wat de daadwerkelijke kwantitatieve arbeidsmarktbehoefte is. Ook kan uitgevraagd worden in hoeverre werkgevers behoefte hebben aan op- of bijscholing van huidige medewerkers. Dit bepaalt mede het instroompotentieel van de opleiding.
Instroomenquête
Bij de instroomenquête vragen we potentiële studenten naar hun mening over de opleiding en hun eventuele interesse in deelname. Deze methodiek betreft met name het opleidingsaanbod (criterium a), maar kan ook inzichten opleveren voor aanscherping van het opleidingsprofiel.
Vacatureanalyse
Bij de vacatureanalyse analyseren we de ontwikkeling en inhoud van relevante vacatureplaatsingen. Deze methodiek levert met name kwantitatieve informatie op over de arbeidsmarktbehoefte (criterium a).
Bij de uitvoering van de vacatureanalyse maken wij gebruik van hoogwaardige en erkende vacaturedata. In samenspraak met de opdrachtgever bepalen we de regio van de vacature-analyse. Op dit niveau kijken we vervolgens naar de vacaturedata over meerdere jaren voorafgaand aan de peildatum om de meerjarige trend in kaart te brengen. Voor de actuele situatie gebruiken we (recente) vacaturedata vanaf zestien weken voorafgaand aan de peildatum.
Rapportages
De onderzoeksresultaten worden digitaal gerapporteerd per deelonderzoek. In de deelrapportages maken wij naast tekstuele beschrijvingen ook gebruik van een cijfermatige en visuele weergave van de resultaten. De deelrapportages kunnen uitstekend worden gebruikt voor de samenstelling van de aanvraag voor bekostiging en het macrodoelmatigheidsdossier.
Vervolg stappen
Nadat u als onderwijsinstelling het volledige macrodoelmatigheidsonderzoek heeft afgerond, kunnen wij u ook in de vervolgfase ondersteunen. Zo helpen wij bijvoorbeeld graag bij het samenstellen van een compleet en goed onderbouwd macrodoelmatigheidsdossier. Daarnaast kunnen wij u begeleiden bij het uitvoeren van een toets nieuwe opleiding, waarbij we onze expertise inzetten om uw aanvraag zorgvuldig en onderbouwd vorm te geven. Op die manier zorgen we samen voor een soepele overgang van onderzoek naar implementatie.
